کدام نوع سکه برای سرمایه گذاری مناسب است؟ نیم یا ربع؟ امامی یا بهار آزادی؟

حتماً برای شما هم پیش آمده که مقداری پول برای پس‌انداز داشته و تصمیم بگیرید برای حفظ ارزش آن، در یک بازار مالی سرمایه گذاری کنید. سرمایه گذاری در بازارهای مالی بسیار متنوع است و هرکدام از آن‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که اگر تازه‌کار باشید، ممکن است تصمیم‌گیری در این مورد برایتان گیج‌کننده باشد. در میان بازارهای مالی، سرمایه گذاری در سکه و طلا، محبوبیت بیشتری دارد و حتماً شما هم با این جمله مواجه شده‌اید که «با پولت طلا بخر»! امروز قصد داریم در مورد سرمایه گذاری در بازار سکه با هم صحبت کنیم و به تمام سؤالات شما در این‌باره پاسخ دهیم. اصلاً چرا سرمایه گذاری در بازار سکه؟ فرق سرمایه گذاری در طلا با سکه چیست؟ کدام سکه برای سرمایه گذاری بهتر است؟ اگر این‌ها سؤالاتی است که ذهن شما را هم درگیر کرده، مطمئن باشید که تا پایان این مقاله در مورد سرمایه گذاری در بازار سکه تصمیمات مهم و روشنی گرفته‌اید!

البته اگر به این نتیجه رسیدید که در این بازار سرمایه گذاری کنید، قبل از اقدام باید حتماً نکات خرید سکه طلا را هم بدانید که در این باره در مطلب دیگری مفصلاً توضیح داده‌ایم.

سرمایه گذاری سکه به چه معنا است؟

سرمایه‌گذاری سکه در سال‌های اخیر به یکی از محبوب‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در ایران تبدیل شده است. اما حضور در این بازار هم مثل تمام سرمایه گذاری‌های موفق، نیاز به دانش و مهارت خاصی دارد. همین ابتدای کار بگوییم که سرمایه گذاری در سکه با سرمایه‌گذاری در طلا متفاوت است. سرمایه‌گذاری در سکه به معنی خرید انواع سکه‌های بهار آزادی در طرح‌های مختلف، برای سرمایه گذاری طولانی‌مدت یا کوتاه‌مدت، کسب سود یا به عنوان پشتوانه‌ی مالی است.

بسیاری از مردم گمان می‌کنند که بازار سکه دقیقاً مشابه بازار طلا عمل می‌کند و بر همین اساس، با خرید سکه ممکن است در فاصله‌ی بسیار اندکی ضرر کنند و میزان زیادی از سرمایه‌ی خود را از دست دهند. همین ترس از شکست باعث می‌شود بعد از اولین ضرر از بازار خارج شوند و همین یعنی ضرر در ضرر! اما باید بدانیم بازار سکه با سایر بازارهای مالی متفاوت است.

برای سرمایه گذاری سکه بخریم یا طلا؟

اولین پرسشی که باید به آن پاسخ دهیم این است که طلا برای سرمایه‌گذاری بهتر است یا سکه؟ برای پاسخ دادن به این سؤال چند فاکتور مهم و اساسی وجود دارد که باید در نظر بگیریم:

درست است که ارزش طلا و سکه یکسان است اما اگر می‌خواهید سرمایه‌ی خود را پس‌انداز کنید بهتر است سکه بخرید. چرا؟ هنگام خرید طلا، مبلغ اضافی به نام «اجرت ساخت» از شما گرفته می‌شود که جزو ارزش طلا نیست و هنگام فروش آن نیز اجرت ساخت، کم خواهد شد. سکه اجرت ساخت ندارد و طبیعتاً مشکلات مربوط به آن را نیز نخواهد داشت. پس هنگام فروش سکه، سود بیشتری خواهید کرد.

برای جلوگیری از قاچاق، قیمت طلا در بازار داخل ایران باید متناسب با بازارهای بین‌المللی باشد؛ اما در بازار سکه به دلیل ضرب سکه‌ها در ایران، چنین محدودیتی نداشته و امکان افزایش قیمت آن نیز وجود دارد. بنابراین سود حاصل از سرمایه گذاری بر سکه نسبت به طلا می‌تواند بیشتر باشد. بررسی روند قیمت سرمایه‌گذاری در سکه و طلا نشان داده که سوددهی سکه برای سرمایه‌گذاران بیشتر از طلا بوده است. البته که این سرمایه گذاری مثل تمام بازارها به دانش و مهارت نیاز داشته و با ریسک‌هایی همراه است.

همان‌طور که می‌دانید روند قیمتی بازار سکه در سه سال اخیر، با نوسان‌های زیادی در دوره‌های کوتاه‌مدت همراه بوده؛ اما بازار سکه در تمام سال‌ها نمودار مشابهی را ثبت کرده و ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که در ده سال گذشته سرمایه گذاری در بازار سکه حدود هزار برابر سودآوری داشته؛ در حالی که بازدهی طلا به این اندازه نبوده است. سرمایه‌گذاری در بازار سکه در بازه‌ی زمانی طولانی‌مدت ریسک کمی دارد و هرچند که تحت‌تأثیر عوامل داخلی و خارجی قیمت آن دچار نوسانات می‌شود، اما در نهایت روند ثباتی را طی خواهد کرد. ساده‌تر بگوییم: نوسان قیمت سکه به نسبت طلا کمی بیشتر است و شاید یکی از علت‌های آن، تأثیرگذاری تورم بر بازار سکه باشد.

با همه‌ی این تفاسیر، بهتر است برای سرمایه گذاری به سراغ سکه برویم، نه طلا! اما اگر قصد خرید طلا برای اهداف سرمایه گذاری و زینتی هم‌زمان را دارید، طلای ارزان‌قیمت و بدون اجرت یا طلای دست‌دوم بخرید که به هر دو هدف خود دست پیدا کنید.

اما یک سؤال مهم که باید همین ابتدا به آن پاسخ دهیم.

خرید چه نوع سکه‌ای سود بیشتری دارد؟

به این نتیجه رسیدیم که خرید سکه از طلا بهتر است؛ حالا از میان انواع سکه، کدام نوع برای سرمایه‌گذاری بهتر است؟ اگر در این باره ابهامات زیادی دارید، حق دارید! ما در بازار سکه انواع مختلف سکه را داریم. سرمایه‌گذاری در بازار سکه به معنی خرید پنج نوع سکه امامی، تمام بهار آزادی، نیم سکه، ربع سکه و سکه‌ی گرمی بوده و جالب است بدانید که سوددهی انواع مختلف سکه با یکدیگر تفاوت دارد.

برای سرمایه گذاری ربع سکه بخریم یا نیم یا تمام؟

برای پاسخ به این سؤال مهم باید بازدهی انواع سکه را در دو دوره‌ی کوتاه‌مدت و بلندمدت بررسی کنیم. نتیجه ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که طی دوره کوتاه‌مدت 8 ماهه (ابتدای سال 1399 تا ابتدای آذرماه 1399)، سکه‌هایی با قیمت پایین‌تر افزایش قیمت بیشتری داشته‌اند. به خصوص سکه‌ی گرمی بازدهی بیشتری نسبت به دیگر انواع سکه داشته است. بنابراین با توجه به آمارهای به دست آمده از مطالعه‌ی رفتار سکه، می‌توانیم بگوییم که سرمایه‌گذاری بر روی سکه تمام بهار آزادی و سکه امامی سود کمتری در بازه‌ی زمانی کوتاه‌مدت دارد.

سرمایه‌گذاری سکه در بازه‌ی زمانی طولانی‌مدت، سود تضمین‌شده‌ای را همراه خواهد داشت. نتیجه بررسی آمارها در دوره‌ی بلندمدت 20 ماهه (ابتدای سال 1398 تا ابتدای آذرماه 1399) نشان می‌دهد که سکه گرمی و ربع سکه نیز سود بیشتری به همراه داشته‌اند. بنابراین طبق آمارهای به دست آمده از مطالعه‌ی رفتار سکه در دوره‌های بلندمدت نیز می‌توانیم بگوییم که سرمایه‌گذاری بر روی سکه با قیمت پایین‌تر، سود بیشتری خواهد داشت.

به طور خلاصه می‌توانیم بگوییم بر اساس تجربه و بررسی داده‌ها، سرمایه گذاری بر ربع سکه یا نیم سکه ممکن است سود بیشتری برای شما به همراه داشته باشد. چون در یک بازه‌ی زمانی مشخص، نوسان در این دو نوع سکه بیشتر از سکه‌های تمام بهار آزادی طرح جدید و قدیم بوده است.

سکه طرح قدیم بخریم یا جدید؟

به عقیده‌ی بسیاری از سرمایه‌گذاران، سکه تمام طرح جدید (امامی) بهترین انتخاب برای سرمایه گذاری است؛ چون گرچه سکه‌ی تمام طرح قدیم (بهار آزادی) با سکه‌ی تمام طرح جدید هم‌وزن است، ولی باید برای خرید آن پول بیشتری بپردازید و و معمولاً برای فروش آن هم به مشکل خواهید خورد. بنابراین یادتان باشد که برای خرید سکه به سال ضرب آن توجه کنید. تاریخ ضرب سکه‌ها در قیمت سکه‌های طرح جدید تأثیر می‌گذارد اما بر روی سکه‌های طرح قدیم بی‌تأثیر است.

جالب است بدانید که برخلاف ارزش کلکسیونی آن، هرچه سال ضرب سکه پایین‌تر باشد، قیمت آن کمتر است. اکثر افراد به دنبال سکه‌هایی با سال ضرب جدیدتر هستند و همین تقاضای زیاد سبب شده قیمت سکه‌های جدید بیشتر از سکه‌های قدیمی باشد. بنابراین سعی کنید برای سرمایه گذاری به سراغ سکه‌هایی بروید که سال ضرب آن‌ها از سال 1386 به بعد باشد تا بتوانید آن‌ها را با قیمت بیشتری بفروشید. بیشترین تقاضا در بازار سکه، مربوط به سکه امامی آخرین ورژن ضرب‌شده است.

آیا سکه پارسیان برای سرمایه گذاری خوب است؟

سکه‌ی پارسیان در واقع نوعی پلاک طلا است که به دلیل شباهت به سکه، به این نام خوانده می‌شود. سکه‌ی پارسیان که از طلای 18 عیار ساخته می‌شود، از دو نظر عیار و وزن با سکه‌ی بهار آزادی تفاوت دارد. سکه‌ی پارسیان برخلاف سکه‌های تمام، نیم و ربع بهار آزادی وزن ثابتی ندارد و در صورت پرس بودن، وزن آن روی بسته درج شده است. محبوبیت و کاربرد این سکه‌ها بیشتر به دلیل هدیه دادن است. با همه‌ی این اوصاف، سکه پارسیان هم نوعی طلا بوده و ارزشمند است.

خرید سکه یک گرمی برای سرمایه گذاری

سکه‌ی یک گرمی با افزایش قیمت طلا و پایین آمدن توان خرید مردم، از سال 1390 وارد بازار طلا شد و طرفداران زیادی پیدا کرد. سکه‌ی یک گرمی هم مثل سایر سکه‌های طلا، 22 عیار بوده و بنابراین با سکه‌ی پارسیان تفاوت دارد. سکه‌ی یک گرمی با عیار بیشتر و قیمت مناسب‌تر نسبت به پارسیان، و با رعایت استانداردهای ضرب سکه وارد بازار طلا شده و بهتر است به جای سکه‌ی پارسیان، برای سرمایه گذاری به خرید سکه یک گرمی فکر کنید.

مزایا و معایب سرمایه گذاری در بازار سکه

سرمایه گذاری در بازار سکه، به دلیل میزان رشد بالا و بازدهی مناسب، از محبوب‌ترین بازارهای مالی ایران است. بازار سکه مزایای زیادی دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

میزان نقدشوندگی مناسب: سکه هیچ‌وقت روی دست شما نمی‌ماند. می‌توانید به سادگی حجم زیادی از سکه را خرید و فروش کنید و آن‌ها را در زمان کوتاهی به پول نقد تبدیل کنید. اگر سرمایه‌ی متوسطی دارید، می‌توانید به سادگی وارد این بازار شده و کار سرمایه‌گذاری روی سکه را با سکه‌های چند گرمی آغاز کنید. گاهی شاهد رکود در بازار سکه و حتی نوسانات منفی در آن هستیم؛ اما یادمان باشد نوسانات جهشی مثبت، از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار سکه است. نتیجه‌ی نمودارها نشان داده که در بازه‌های طولانی‌مدت، نرخ رشد بازار سکه ثابت یا حداقلی بوده است؛ پس سرمایه گذاری در این بازار به معنی دوری از ضررهای مالی بوده و می‌تواند رشد سرمایه‌ی شما را تضمین کند.

حفظ ارزش سرمایه در گذر زمان و نرخ رشد مناسب در بازه‌های زمانی طولانی‌مدت: شما ترجیح می‌دهید چگونه برای خودتان پشتوانه‌ی مالی ایجاد کنید؟ سرمایه‌گذاری در سکه یکی از بهترین راهکارها برای ایجاد پشتوانه‌ی مالی است و می‌تواند سود تضمین‌شده‌ای را در بازه‌ی زمانی طولانی‌مدت به همراه داشته باشد. اگر قصد سرمایه گذاری در بازه‌های کوتاه‌مدت را دارید و می‌خواهید ارزش پولتان را برای چند ماه آینده حفظ کنید، می‌توانید به سراغ سرمایه گذاری در بازار سکه بروید. مثلاً اگر قصد خرید خانه یا وسایل منزل را دارید، مطمئن باشید که با خرید سکه در این چند ماه، می‌توانید ارزش پولتان را در برابر نوسانات قیمتی کالای موردنظرتان حفظ کنید. نگران افت قیمت سکه هستید؟ افت قیمت سکه با افت قیمت کالای موردنظر شما هماهنگ است و همین شما را از ضرر دور خواهد کرد.

با همه‌ی این اوصاف، سرمایه گذاری سکه همانند تمام بازارهای مالی معایبی دارد. ریسک بسیار زیاد در کوتاه‌مدت، شرایط نگهداری و تأثیر ویژه‌ی شرایط سیاسی و اجتماعی بر آن، از معایب بازار سکه است. همان‌طور که گفتیم سرمایه گذاری بلندمدت در این بازار ریسک کمی دارد؛ اما در بازه‌ی زمانی کوتاه ممکن است ریسک این سرمایه گذاری بیشتر شود. همانطور که می‌دانیم و بارها با آن مواجه شده‌ایم، خبر جنگ، تحریم، تغییر رهبران سیاسی جهان و غیره، همه می‌توانند در بازار سکه تأثیرگذار باشند.

نکته‌ی نهایی

یادتان باشد که سکه همیشه در طول یک سال کامل، نوسان قیمت ثابتی خواهد داشت؛ پس با کاهش قیمت آن در برخی دوره‌ها ناامید نشوید. همچنین از جهش قیمت آن در بازه‌های کوتاه‌مدت را جدی نگیرید و ذوق‌زده نشوید! یادتان باشد اگر هدف شما از خرید سکه فقط سرمایه گذاری است، اصلاً به سمت سکه‌های پهلوی نروید که این نوع سکه‌ها مشتری‌های خاصی دارند و به راحتی خرید و فروش نمی‌شوند.