نقره، فلزی سفید و جذاب، و یکی از گرانبهاترین فلزات دنیا می‌باشد که از جمله مزایای آن رسانش بالا، شکل‌پذیری آسان و چکش‌خوار بودن است و به دلیل ظرافت، رنگ زیبا و جلایی که دارد، همواره مورد توجه انسان بوده است. البته یکی از معضلات همیشگی مصرف‌کنندگان این فلز ارزشمند سیاه شدن آن است چراکه نقره تقریبا با همه چیز و بویژه ترکیبات هوا واکنش داده و به سادگی تیره می‌شود. به همین جهت در این مطلب از سایت طلاباش قصد داریم روش‌های پیشگری و رفع سیاه شدن نقره را برای شما بیان کنیم.
مختصری درباره‌ی نقره و خواص آن
نقره یکی از درخشنده‌ترین فلزات دنیا می‌باشد و توانایی بازتاب نور آن بسیار بالا است. به همین جهت از آن در ساخت ابزارآلات دقیق علمی مانند میکروسکوپ، تلسکوپ، صفحات خورشیدی و … استفاده می‌شود. نقره‌ی پرداخت شده توانایی بازتاب نور تا 95 درصد را دارد.
نقره خالص برای ساخت ظروف و زیورآلات مناسب نیست و بسیار نرم است؛ به همین جهت با اضافه کردن مقداری مس، هم چکش خواری و هم مقاومت آن بالا می‌رود. اگرچه می‌توان هر فلزی را با نقره ترکیب کرد تا به این نتیجه رسید، ولی سالیان دراز تجارب نقرسازان مختلف ثابت کرده است که بهترین ترکیب با نقره همان مس است زیرا باعث افزایش طول عمر و پایین آمدن احتمال زنگ‌زدگی نقره می‌شود ولی با این وجود هم مشکل سیاه‌شدن نقره همچنان پابرجا باقی می‌ماند.
علت سیاه شدن نقره
سطوح نقره با مواد مختلفی مانند اکسیژن هوا واکنش می‌دهد و امکان دارد به مرور زمان رو به تیرگی برود و حتی لکه‌های زردرنگی در آن پدیدار شود. اگرچه نقره خالص در دمای محیط تیره نمی‌شود ولی به دلیل ترکیب مس با نقره، به سادگی با اکسیژن، گوگرد و حتی نمک معلق در هوا واکنش داده و تیره می‌شود. این تیرگی در تماس با مواد آرایشی بهداشتی مثل وایتکس، رنگ مو، مواد شوینده و… سریعتر اتفاق می‌افتد.
بر خلاف بدلیجاتی که روکشی از آب نقره دارند و تقریبا نمی‌توان از خرابی آن‌ها جلوگیری کرد، نکته مثبت ماجرا اینجاست که با کمی مراقبت می‌شود از سیاه شدن نقره جلوگیری کرد یا حتی در بدترین شرایط کمی آن را به تاخیر انداخت و در نهایت هم آن را رفع کرد. حتی اگر در نقره لکه‌های زرد و تیره پدیدار شد می‌توانید به راحتی با یک شستشوی ساده با آب آن را همانند روز اول براق و شفاف کنید. البته توصیه می‌شود این شستشو توسط یک متخصص در این زمینه انجام شود.
گاهی تعرق و سموم بدن نیز سبب سیاه شدن نقره می‌شوند که با یک شستشوی خوب با آب و مایع دستشویی و مالش نقره بایک اسفنج نرم در نهایت نقره شما به روز اول باز می‌گردد.
آیا سیاه شدن نقره نشان‌دهنده‌ی کیفیت پائین آن است؟
اغلب افراد اعتقاد دارند زنگ زدگی زیوآلات نشان دهنده پایین بودن کیفیت و درجه خلوص آن‌ها می‌باشد اما بایه گفت این یک باور کاملا غلط است و زنگ زدگی و سیاه شدن جواهرات نقره یکی از عوامل اثبات بالا بودن کیفیت و استفاده بیشتر از فلز نقره و درصد پایین‌تر فلز مس در یک جواهر است.
عوامل مؤثر در سیاه شدن نقره
نقره به دلیل ترکیب با ماده‌ای به نام سولفید هیدروژن یا همان گوگرد، که اغلب در هوا وجود دارد، زنگ زده و سیاه می‌شود. هنگامی که نقره به صورت مستقیم با این ماده در تماس باشد، یک واکنش شیمیایی صورت می‌گیرد و یک لایه اکسید و سیاه بر سطح نقره تشکیل می‌شود. این فرایند در محیط‌های مرطوب یا پرنور سریعتر انجام می‌شود.
از طرفی، برخورد مستقیم فلز نقره با محصولات آرایشی بهداشتی، همانند اسپری مو، عطر، دئودورانت، لوسیون بدن، سفید کننده و شامپو‌های پاک کننده می‌تواند فرایند سیاه شدن نقره را تسریع کند. تماس مستقیم نقره با سایر محصولات شیمیایی، مانند انواع شوینده‌ها، وایتکس و سفیدکننده احتمال سیاه شدن این فلز را بسیار بالا می‌برد.
از عوامل دیگری که می‌تواند موجب سیاه شدن نقره شود، چربی‌های موجود در سطح پوست است. شاید برایتان عجیب باشد ولی میزان واکنش نقره به چربی پوست، به نوع تغذیه روزانه شما ارتباط مستقیم دارد.
داروهای مصرفی یا مواد پروتئینی و به طور کلی مواد مصرفی شما ارتباط مستقیمی با چربی‌های سطح پوستتان دارند و می‌توانند نوع اسیدی یا بازی بودن آن تعیین کنند به همین جهت تغذیه شما ارتباط نزدیکی با سیاه شدن نقره و لوازم و زینتی نقره شما دارد چرا که بدن مقدار بسیار زیادی آمونیاک دارد و این ماده به راحتی به پوست شما راه می‌یابد و سبب زنگ زدگی و سیاه شدن جواهرات نقره شما می‌شود.
برای خرید آنلاین انواع زیورآلات نقره اصل می‌توانید با خیال راحت روی طلاباش حساب کنید.
سیاه شدن نقره در وایتکس و سایر مواد شوینده
همانطور که گفته شد مواد شیمیایی و پاک کننده‌ها نیز می‌توانند سبب سیاه شدن نقره شوند که از بین بردن این لک و سیاهی‌ها کمی دشوارتر است. به عنوان مثال وایتکس، مایع ظرف شویی، جوش شیرین، شوینده‌های بهداشتی و انواع مایع لباسشویی می‌توانند به راحتی سبب زنگ زدن نقره و بروز لکه‌هایی دائمی در سطح آن شوند. جهت از بین بردن این لکه‌ها می‌توانید از پارچه‌های مخصوص این کار استفاده کنید ولی اگر این روش کارساز نبود، باید حتما جواهرات خود را پیش یک متخصص ببرید تا لکه‌زدایی را به صورت کاملاً حرفه‌ای برای شما انجام دهد.
آیا می‌توان از سیاه شدن نقره جلوگیری کرد؟
درحقیقت هیچ روش خاصی برای جلوگیری از سیاه شدن نقره موجود نیست چراکه در حال حاضر نقره با اکثر موادی که در زندگی روزمره خود از آن‌ها استفاده می‌کنیم واکنش می‌دهد. به عنوان مثال حتی آب نیز به دلیل وجود کلر در آن سبب کدر شدن و سیاهی این فلز می‌شود؛ یا حتی در برخی موارد همانطور که گفته شود تعریق بدن به دلیل استفاده از برخی مواد و داروهای خاص سبب سیاه شدن نقره می‌شود.
اگر در فضای کاری شما بیش از حد معمول با مواد شیمیایی سروکاردارید امکان دارد روند سیاه شدن نقره شما کمی سریعتر از حالت معمول باشد. به عنوان مثال می‌توان به فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی اشاره کرد. پس اگر در چنین فضایی مشغول به فعالیت هستید، حتما این نکته را به خاطر داشته باشید که تا حد امکان جواهرات خود را از برخورد مستقیم با این مواد دور نگه دارید.
اگر در محیط‌های آلوده شهری زندگی می‌کنید، این مسأله نیز ممکن است باعث سیاه شدن جواهرات نقره‌ی شما شود و به این فرآیند سرعت ببخشد؛ چرا که گوگرد در هوای آلوده بسیار بیشتر است و همانطور که گفته شد گوگرد می‌تواند با نقره واکنش داده و سبب سیاهی آن شود.
بیشتر بخوانید: تشخیص نقره اصل از بدل در منزل ممکن است؟
از گفته‌های بالا می‌توان نتیجه گرفت سیاه شدن نقره یک فرایند طبیعی است که نمی‌توان جلوی آن را گرفت؛ ولی حداقل می‌شود با مراقب خوب کمی از سرعت آن کاست و کمی آن را به تاخیر انداخت.
برای تميز كردن نقره سياه شده چه راهکارهایی داریم؟
همانطور که پیشتر اشاره شد روش‌های متعددی برای تمیز کردن نقره وجود دارد. از ساده‌ترین آن که شتسشو با آب خالی گرفته تا تخصصی‌ترین آن که مراجعه به یک فرد کار بلد است؛ اما در این بخش از مطلب می‌خواهیم چند روش بسیار ساده خانگی که پس از سیاه شدن نقره به کارتان می‌آید را ذکر کنیم. در ادامه به معرفی و نحوه کارکرد چند مورد از این روش‌های خانگی می‌پردازیم.
استفاده از خمیر جوش شیرین
یک قاشق آب را با دو قاشق جوش شیرین مخلوط کنید تا یک ماده خمیری شکل به دست آید. پس از آن خمیر را به آرامی بر رو سطح مورد نظر قرار دهید و فرصت دهید تا خمیر کاملا خشک شود تا بتواند سیاهی و لکه‌ها را به راحتی پاک کند؛ سپس جواهر خود را به آرامی شسته و با یک پارچه لطیف آن را خشک کنید. تمام مراحل بالا را می‌توانید به صورت مشابه با نشاسته ذرت نیز انجام دهید.
استفاده از مخلوط لیمو و روغن زیتون
یک قاشق چای خوری روغن زیتون را به همراه نصف فنجان آب لیمو را با هم ترکیب کنید. با استفاده از یک پارچه آغشته شده به محلول تهیه شده را به سطح نقره خود بمالید تا سیاهی آن کاملا برطرف شود. در انتها جواهر را به‌خوبی شسته و خشک کنید.
استفاده از ترکیب سرکه و جوش شیرین
۲ قاشق غذاخوری جوش شیرین را به همراه نیم فنجان سرکه سفید با هم ترکیب کرده و پس از آن نقره را به مدت 2 الی 3 ساعت در این محلول بخوابانید. پس از این مدت نقره را به خوبی شسته و خشک کنید.
باید به این نکته توجه کرد که تمامی مقادیری که در این بخش به آن‌ها اشاره کردیم با توجه به خلوص نقره‌ی شما و این نکته که در جواهر شما هیچ نگینی وجود نداشته باشد گفته شده است. به عنوان مثال استفاده از سرکه موجب آسیب رسیدن به سنگ‌ها و کریستال‌های متخلخل می‌شود. یا جوش شیرین، خطوط کوچک و ریزی را در سطح آن‌ها به وجود می‌آورد. در این شرایط کمک‌گرفتن از یک متخصص می‌تواند این مشکلات را کاهش دهد.