تشخیص طلا از بدل، آشنایی با ابزارها و روش‌ها

طلا فلزی زرد و بسیار زیبا است که از آن برای ساخت زیورآلات مختلف مانند گردن‌بند، دست‌بند، انگشتر و … استفاده می‌کنند. اما متأسفانه بعضی از فروشندگان ممکن است نمونه‌های بدلی را به عنوان طلای اصل 18 عیار به مشتری‌ها معرفی کنند و برخی مواقع هم موفق به فروش آن شوند. به همین دلیل، بهتر است با روش‌های مختلف تشخیص طلا از بدل آشنا شوید تا فریب آن‌ها را نخورید.

طلا به طور کلی رنگ درخشنده‌تری نسبت به بدل دارد اما متأسفانه ممکن است نمونه‌های بدلی را برخی از کلاه‌برداران به گونه‌ای طراحی کنند که حتی طلافروشان هم متوجه نشوند. در ادامه برخی از بهترین و مطمئن‌ترین روش‌ها را معرفی می‌کنیم تا بتوانید به راحتی طلا را از بدل تشخیص دهید.

روش تشخیص طلا از بدل

در زمان خرید طلا، ممکن است شما هم به اصل و یا بدل بودن آن شک کرده باشید و نتوانید به حرف‌های فروشنده نیز کاملاً اعتماد کنید. اما در چنین شرایطی چه باید کرد؟ چگونه طلا را از بدل تشخیص دهیم؟ در این جا باید خیالتان را راحت کنیم و بگوییم خوشبختانه همان قدر که بدلیجات در بازارها موجود شده‌اند، روش‌های مختلفی هم برای تشخیص طلا از بدل وجود دارد. در ادامه بهترن روش‌ها را به شما معرفی می‌کنیم تا دیگر در این باره مشکلی نداشته باشید.

اعداد حک شده بر روی طلا را بررسی کنید

یکی از مطمئن‌ترین روش‌های تشخیص طلا از بدل اعداد و کدهای حک شده بر روی آن است. این کدها را به منظور دادن اطلاعات کاملی از محصول، بر روی بدنه‌ی طلا حک می‌کنند. در واقع بررسی این کدها، اولین و ساده‌ترین روش برای تشخیص اصل بودن طلا است.

در صورتی که بدنه‌ی طلا را بررسی کردید و متوجه شدید که یکی از کدهای 375، 500، 999، 958، 916، 750، 585 و 583 بر روی آن حک شده است، مطمئن باشید که محصولی که در دست دارید جزو مصنوعات طلا است. البته دقت داشته باشید که برخی از طلاهای قدیمی ممکن است این اعداد را نداشته باشند، در این صورت، برای تشخیص طلا از بدل، باید از دستگاه‌های تشخیص عیار طلا استفاده کنید. اگر کدهای حک بر روی بدنه زیورآلات مورد نظر شما، چیزی به جز کدهایی که در بالا بیان کردیم بود، باید مطمئن باشید که فروشنده، کالای تقلبی به شما ارائه کرده است.

آمونیاک، ماده‌ای مطمئن برای تشخیص طلا از بدل

آمونیاک یکی از موادی است که برای تشخیص اصل بودن طلای سفید از نقره کاربرد دارد. این ماده با تمامی فلزات، به غیر از پلاتین، واکنش نشان می‌دهد. نحوه تشخیص طلا از بدل با استفاده از آمونیاک به این صورت است که ابتدا باید آن را بر روی سطح طلا بپاشید و در صورتی که تغییر رنگی را بر روی آن مشاهده کردید، مطمئن باشید که جواهری که فروشنده به شما تحویل داده تقلبی است. زیرا طلا در تماس با آمونیاک واکنش نشان نمی‌دهد اما فلزات دیگر در واکنش با این ماده تیره می‌‎شوند. در صورتی که پس از تماس، بر روی سطح محصول تیرگی مشاهده کردید، دیگر نیازی به باقی روش‌های نیست، چون آن جواهر بدل است.

تشخیص طلا از بدل با وزن کردن آن

در صورتی که به اصل و یا تقلبی بودن یک قطعه طلا شک دارید، می‌توانید آن را بر روی یک ترازوی بسیار دقیق بگذارید و عدد آن را یادداشت کنید. سپس در یک ظرف مقداری آب بریزید (سعی کنید از آب مقطر استفاده کنید). ظرف را بر روی ترازو قرار دهید و وزن آن را صفر کنید. در گام بعدی طلا را به صورت کامل داخل ظرف قرار دهید و آن را به حال خودش رها کنید.

عدد مشخص شده بر روی ترازو را یادداشت کنید و پس از آن، عدد اول را بر عدد دوم تقسیم کنید. رقم حاصل برای نقره خالص باید 10.49 و برای طلای خالص باید 19.32 باشد. لازم به ذکر است که هرچه این عدد کمتر باشد، احتمال پایین بودن عیار طلا و نقره و استفاده از ناخالصی بیشتر برای ساخت آن وجود دارد.

 

روش آلتراسونیک یا فراصوت

یکی دیگر از روش‌های تشخیص طلا از بدل آزمون فراصوت است. دقت داشته باشید که این روش با استفاده از دستگاهی خاص انجام می‌‎شود و به هیچ عنوان به طلا آسیبی وارد نمی‌کند. در این روش امواج فراصوت با فرکانس بالا و دامنه کم به داخل جواهر فرستاده می‎شود. این امواج پس از برخورد به هر گسستگی، بازتابیده می‎شود و قسمتی از این امواج به سمت حسگر می‌رود. حسگرهای موجود در دستگاه این امواج بازتابیده شده را دریافت می‌کند و با استفاده از دامنه و زمان بازگشت امواج نشان می‌دهد که طلا اصل است یا خیر. این روش بسیار دقیق است و با استفاده از آن، 100% می‌توان طلا را از بدل تشخیص داد. یکی از مزایای این روش، توانایی آن در تشخیص عیوب کوچک در فلزات است.

استفاده از سنگ محک

سنگ محک، سنگی سیاه رنگ است که از آن برای شناسایی و تعیین عیار طلا استفاده می‌شود. این نوع از سنگ‌ها معمولاً در تمامی طلافروشی‌ها موجود است و می‌توانید از آن برای تشخیص اصل بودن طلا استفاده کنید.

تشخیص طلا از بدل با استفاده از XRF

یکی دیگر از روش‌های تشخیص اصالت طلا، استفاده از اشعه‌ی X است. دقت داشته باشید که این روش غیر مخرب است و نه تنها هیچ آسیبی به طلا نمی‌رساند، بلکه اطلاعات جامعی در مورد ترکیبات شیمیایی و ساختار کریستالی مواد طبیعی و صنعتی آن را به فروشنده و خریدار ارائه می‌کند. هر کریستال، دقیقاً مانند اثر انگشت برای تعیین هویت، طرح اشعه منحصر به فرد خود را دارد. به همین دلیل، با استفاده از تابش اشعه ایکس می‌توان طلا را از بدل تشخیص داد.

بیشترین استفاده از اشعه ایکس برای شناسایی ترکیبات کریستالی بر اساس طرح آن‌ها است. البته لازم به ذکر است که از این روش برای زمینه‌های دیگر مانند زمین‌شناسی، علم مواد، علم محیط، شیمی، فیزیک، صنعت داروسازی و … استفاده می‎شود.

روش کولیس

با استفاده از روش کولیس، تنها می‌توان برای تشخیص اصل بودن شمش‌های طلا استفاده کرد. شمش‌های طلای شرکتی، در ابعاد و وزن‌های مشخصی تولید می‎‌شوند. به همین دلیل شما می‌توانید با اندازه‌گیری دقیق آن‌ها با استفاده از کولیس (وسیله‌ای برای اندازه‌گیری دقیق) و مقایسه با نمونه‌های اصلی که اندازه‌های آن‌ها در سایت‌های مرجع وجود دارد، شمش طلایی که به آن شک دارید را تست کنید.

 

استفاده از اسید برای تشخیص اصل بودن طلا

یکی دیگر از روش‌های تشخیص طلا از بدل استفاده از اسید است. طلا در صورت تماس با اسید تغییر رنگ می‌دهد. البته این روش خیلی مرسوم نیست اما در دقیق بودن آن شکی نیست. برای انجام این امر ابتدا یک قطره اسید را بر روی طلایی که در اصالت آن شک دارید بریزید. اگر طلا اصل باشد به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا سبز در می‌آید، در غیر این صورت می‌توانید نتیجه بگیرید که طلای شما اصل نیست.

آشنایی با روش‌های خانگی تشخیص طلا از بدل

برای تشخیص طلای اصل از بدل، روش‌های دیگری هم وجود دارد که می‌توانید آن‌ها را در خانه نیز استفاده کنید و به راحتی اصل یا تقلبی بودن آن را تشخیص دهید. البته لازم به ذکر است که اگرچه این روش‌ها بسیار ساده هستند، اما جواب آن‌ها دقیق نیست. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم تا طلای مورد نظر خود را با استفاده از چندین روش مختلف تست کنید تا نتیجه‌ی درست‌تری بگیرید.

تشخیص طلا از بدل با استفاده از آهن ربا

روش تشخیص طلا با استفاده از آهن ربا، یکی از رایج‌ترین راه‌های آزمودن طلا است. در این روش ابتدا باید یک آهن ربا را به سطح طلا نزدیک کنید. در صورتی که مقاومتی احساس شد، می‌توانید مطمئن شوید که طلای شما اصل است. البته برای انجام این تست باید برخی نکات را در نظر داشته باشید. اول این که سعی کنید حتماً از یک آهن‌ربای قوی استفاده کنید. سپس در صورتی که طلا و یا نقره‌ی شما جذب آهن‌ربا شد، باید بدانید که یک جای کار می‌لنگد و قطعه‌ی شما اصل نیست.

طلای مورد نظر خود را گاز بگیرید تا از اصل بودن آن مطمئن شوید

مطمئناً شما هم در فیلم‌های دزدان دریایی دیده‌اید که زمانی که می‌خواهند از اصل یا تقلبی بودن سکه‌های طلایی که پیدا کرده‌اند مطمئن شوند، آن را گاز می‌گیرند. در واقع می‌توان گفت این کار یکی از روش‌های تشخیص طلا است که خب خیلی هم دقیق نیست.

در این روش باید سطح طلای مورد نظر خود را گاز بگیرید سپس آن را با دقت نگاه کنید. باید جای گازگرفتگی شما تو رفته باشد. البته در صورتی که جای گازگرفتگی عمیق بود، نه تنها جای نگرانی نیست، بلکه باید خوشحال شوید، چون عیار طلای شما بالاتر است. به عبارت دیگر خلوص طلا در جواهر شما بیشتر است.

تشخیص طلا از بدل با خش اندازی بر روی آن

اگر به اصل بودن طلای خود شک دارید، می‌توانید یک سکه‌ی مسی را بر روی آن بکشید. اگر طلای شما اصل باشد، هیچ خطی بر روی سکه نمی‌اندازد و خودش خش‌دار می‎شود. اما در صورتی که طلای بدل داشته باشید، خودش سالم می‌ماند و بر روی سکه خط می‌افتد.

تشخیص اصالت طلا با استفاده از سرامیک

در روش آزمودن اصالت طلا با استفاده از سرامیک، به یک قطعه سرامیک بدون لعاب نیاز دارید. قطعه‌ای که به طلا بودن آن شک دارید را بر روی سرامیک بکشید. اگر قطعه ردی طلایی بر روی سرامیک از خود به جای بگذارد، می‌توان گفت آن قطعه طلای اصل است اما اگر ردی سیاه بر روی سرامیک بگذارد، باید به طلا بودن آن شک کنید. دقت داشته باشید که این روش مطمئن نیست و در صورتی که رد سیاه دیدید، باید روش‌های دیگر را هم امتحان کنید.

استفاده از ید برای تشخیص طلا از بدل

یکی دیگر از روش‌هایی که می‌تواند طلا یا بدل بودن قطعه مورد نظر شما را نشان دهد، استفاده از ید است. مقداری ید را بر روی سطح طلا بکشید، اگر ردی بر روی آن باقی ماند باید بدانید که زیورآلات شما بدلی است، زیرا ید نمی‌تواند هیچ ردی بر روی طلای اصل بیاندازد.

 

صدای طلا را بشنوید

اگر به تازگی طلایی را خریداری کرده‌اید و از اصل بودن یا نبودن آن مطمئن نیستید، به صدای طلا گوش دهید. گوش کردن به صدای طلا یکی از روش‌هایی است که از آن می‌توانید برای تشخیص طلا از بدل استفاده کنید. برای این امر، با استفاده از یک جسم فلزی دیگر به طلایی که می‌خواهید آن را تست کنید ضربه بزنید. اگر صدای ایجاد شده صدایی مانند زنگ بود و 1 الی 2 ثانیه طول کشید، می‌توانید بفهمید که جواهر شما اصل است. البته این روش ممکن است شما را به شک بیاندازد، در نتیجه تنها به این روش اتکا نکنید و روش‌های دیگری را نیز حتماً امتحان کنید.

رنگ طلا را کنترل کنید

رنگ نیز یکی دیگر از روش‌هایی است که می‌تواند به تشخیص طلا از بدل به خریداران کمک کند. این روش را باید بعد از گذشت مدتی امتحان کنید. در صورتی که متوجه شدید رنگ جواهر شما بعد از مدتی کدر شده و رنگ اولیه‌ی خود را از دست داده، باید بدانید که طلای شما تقلبی است.

این روش یکی از بهترین راه‌ها برای تشخیص اصل بودن طلا است، زیرا طلای واقعی به هیچ عنوان رنگ خود را از دست نمی‌دهد. همچنین اگر بعد از مدتی متوجه شدید که طلای شما رنگ پس داده و رنگ اصلی آن از بین رفته، باید در اصل بودن آن شک کنید. در این صورت باید از روش‌های دیگر استفاده کنید تا از اصالت آن مطمئن شوید.

استفاده از حرارت برای تشخیص طلا از بدل

برای این که بفهمید یک قطعه طلا اصل است یا بدل، می‌توانید از طریق حرارت دادن نیز آن را تست کنید. البته دقت داشته باشید که منظور از حرارت دادن، تشخیص اصل بودن با آتش نیست و این روش کاملاً اشتباه است. برای تشخیص طلا با استفاده از حرارت، باید طلا را در دمای اتاق بر روی یک تکه یخ قرار دهید، سپس آن را برای چند دقیقه رها کنید.

اگر طلای شما اصل باشد، متوجه می‎شوید که زمان ذوب شدن یخ کاهش می‌یابد و به سرعت آب می‌شود. این در حالی است که با استفاده از فلزات دیگر به جز نقره، با این پدیده روبه‌رو نمی‌شوید، زیرا رسانش نقره دقیقاً مانند طلا است. برای این که بتوانید این روش را دقیق‌تر انجام دهید، می‌توانید دو تکه یخ کاملا یک اندازه را درون اتاق قرار دهید و بر روی یکی از آن‌ها طلا قرار دهید. با استفاده از این روش به راحتی می‌توانید مدت زمان آب شدن یخ را مقایسه کنید.

 

آزمودن طلای اصل با استفاده از سرکه

برای این که بتوانید طلای اصل را از بدلیجات تشخیص دهید، می‌توانید از سرکه نیز استفاده کنید. بدلیجات به سرعت با سرکه واکنش نشان می‌دهند و رنگ آن‌ها تیره می‎شود. در این روش تشخیص طلا از بدل مقداری سرکه را درون یک ظرف بریزید و طلایی که می‌خواهید اصل بودن آن‌ را تست کنید به طور کامل درون ظرف قرار دهید. 5 دقیقه جواهر را درون ظرف به حال خود رها کنید و سپس آن را خارج کنید. اگر قطعه‌ی شما تغییر رنگ داده بود، می‌توان نتیجه گرفت که بدلی است.

تشخیص طلا از بدل با وایتکس

برای این که بتوانید طلای اصل را از بدلیجات تشخیص دهید، می‌توانید از اسیدهای قوی مانند وایتکس استفاده کنید. یک قطره از وایتکس را بر روی زیورآلاتی که به طلا بودن آن‌ها شک دارید بریزید. بدلیجات در صورت تماس با وایتکس به رنگ سیاه در می‌آیند و در صورت مشاهده این مورد می‌توانید نتیجه بگیرید که جواهر مورد نظر شما بدلی است.

البته دقت داشته باشید که این روش می‌تواند به جواهر شما، در صورتی که طلا باشد، آسیب برساند به همین دلیل، استفاده از وایتکس برای تشخیص اصل بودن آن زیاد پیشنهاد نمی‎شود. اما با این حال در صورتی که می‌خواهید از این روش استفاده کنید، سعی کنید از مقدار کمی وایتکس استفاده کنید.

سخن پایانی

در این مطلب از وب‌سایت طلاباش، روش‌های تشخیص طلا از بدل در خانه و با استفاده از دستگاه‌های مختلف را بیان کردیم. متأسفانه در سالیان اخیر، بدلیجات بسیار زیادی وارد بازار شده‌اند و شباهت بسیار زیادی نیز به طلای واقعی دارند، به طوری که تشخیص بین اصل یا بدلی بودن آن برای برخی از طلافروشان نیز امکان‌پذیر نیست. در صورتی که قصد خرید طلا را دارید، سعی کنید حتماً از فروشگاه‌های معتبر که دارای پروانه کسب هستند خرید خود را انجام دهید و به یاد داشته باشید که حتماً فاکتور خرید خود را دریافت کنید.

زیورآلاتی که با استفاده از طلا ساخته شده‌اند، قیمت بالایی دارند و در صورتی که به اصل یا تقلبی بودن آن در هنگام خرید دقتی نداشته باشید، ممکن است متحمل ضررهای مالی زیادی شوید. البته در صورتی که به دلیل کثیف بودن به اصل بودن طلا شک کردید، بهتر است ابتدا آن را تمیز کنید، سپس روش‌های مختلف را برای تشخیص طلا از بدل انجام دهید.